Не будзе ўраджаю — не будзе грошай

У СВК «Малькавічы» рамантаваць старое абсталяванне дапамагае і сам старшыня калгаса / Фото: Петр Гузаевский

Такія ж праблемы і ў СВК «Малькавічы». Асабліва праблемы ў раслінаводстве. Не прыходзіцца чакаць, што ў гаспадарцы будуць вялікія прыбыткі ў гэтым годзе.
Жыхар Малькавіч, які пазваніў у «ГЧ» расказаў, што высаджаныя на двух пляцоўках сталовыя і кармавыя буракі, прыкладна каля дзесяці гектараў, зараслі зеллем. «У рост чалавека лебяда стаіць! Што там вырасце? Навошта і каму патрэбна закопваць грошы ў землю ? – выказваў сваю незадаволеннасць мужчына, які папрасіў не называць яго прозвішча, – Калі палічыць, колькі там грошай пайшло на насенне, паліва, зарплату, то з таго «ураджаю», які там збяруць, не вернецца, можа, і дзесятай часткі. Дык навошта і каму трэба такое гаспадаранне?»

Аўтар гэтага артыкула знайшоў дзве пляцоўкі буракоў, пра якія казаў вясковец з Малькавіч. І тое, што палі зараслі зеллем, давялося пабачыць на свае вочы – ён казаў праўду. Пляцоўка са сталовымі буракамі, прыкладна каля пяці гектараў, зарасла так, што, толькі калі зойдзеш на поле, відаць, што там ёсць буракі. З 55 надзелаў, якія раздзелены для праполкі паміж людзьмі, на палове буракоў нават не відаць. Ёсць толькі некалькі дзялак, якія клапатлівымі рукамі старанна праполатыя, і там бурачкі вырастуць добрыя. А некаторыя людзі проста не прапалолі, і там моц набірае ураджай пустазелля.
Галоўны аграном СВК «Малькавічы» Сяргей Фісько ў роспачы, і вельмі шкадуе, што столькі сіл і сродкаў было затрачана, а вынікі не такія, якіх яны чакалі. «Усе работы праводзілі па агратэхнічных нормах, знайшлі грошы на ядахімікаты ад зелля, а на адзін гектар патрэбна каля 70 долараў, але патрэбна апрацоўваць адначасова двума відамі, а ў нас быў толькі адзін, якім мы два разы палі апрацавалі, — расказвае Сяргей Аляксандравіч. – Але эффект не той. Да таго ж мясціны  нізкія – шмат дзе вымакла, і не дапамагла б ніякая апрацоўка».

Старшыня калгаса Мікалай Шапялевіч, які шмат гадоў аддаў гэтай гаспадарцы, як ні стараецца, але вялікімі поспехамі пахваліцца не можа. Старанняў хапае толькі на тое, каб неяк больш-менш своечасова выплочваць зарплату. «Цяжка працаваць, прыходзіцца ездзіць па хатах і упрошваць, каб выйшлі на работу. Даярку трэба прасіць, каб кароў падаіла! Асабліва пасля зарплаты, што тут хаваць – ёсць асобы, якія п’юць, а кім іх замяніць? – кажа Мікалай Міхайлавіч.

Маладыя спецыялісты, якіх накіравалі ў СВК «Малькавічы», хоць і стараюцца, але заставацца ў калгасе не будуць. Галоўны эканаміст, якая прыехала з Горак, ужо год працуе, але застаецца адпрацаваць яшчэ адзін год. Пры тым, яна ўжо перадае вопыт другой маладой дзяўчыне, якая прыехала толькі некалькі дзён таму і будзе эканамістам, а сама пойдзе працаваць на сваёй спецыяльнасці – бухгалтарам.
Хоць Малькавічы і аграгарадок, але прывабіць маладых дзяўчат тут няма чым. Па іх словах, няма куды пайсці, дзе адпачыць.

Няшмат і ахвотнікаў працаваць у СВК. Па словах спецыялістаў гаспадаркі, і мужчыны, і жанчыны больш каля магазіна, віно і гарэлка іх больш прыцягвае. «Гэта раней было шмат тэхнікі, машын, камбайнаў можа з пятнадцаць, а зараз цяжка стала, — кажа Ніна Івашчанка, якая працуе памошнікам кладаўшчыка у СВК «Малькавічы». – Я тут працую і за грузчыка, і за дахаўшчыка, стараюся,  але калі ў калгасе няма з чаго нам плаціць, то што тут зробіш…». Па словах Ніны Сяргееўны, толькі вясной і восенню ў перыяд пратраўлівання насення зарплата большая – па 400 тысяч, а так значна меней.

Гледзячы на рэшткі былых фермаў, на старое абсталяванне, становіцца сумна  і шкада вяскоўцаў. Праблем хапае, як паўсюль, а ў сельскай гаспадарцы іх можа болей, чым дзе. І як выжываць калгасам, калі літр малака яны вымушаны прадаваць ў два-тры  разы танней, чым каштуе мінералка ці газіроўка?

Тым не менш, трэба аддаць даніну павагі людзям, бо за мізер, амаль на голым энтузіазме, яны забяспечваюць у многім нас, гаражан, прадуктамі. А вось як калгасам жыць далей – гэта дзяржаўнае пытанне. Ясна адно, што пры такім раскладзе і без датацый большасць СВК Ганцаўшчыны пойдуць «на дно».